Οι όρχεις, οι οποίοι σχηματίζονται στην κοιλιά του εμβρύου, κατεβαίνουν σιγά σιγά, ώστε κατά τη στιγμή της γέννησης να βρίσκονται και οι δύο μέσα στο όσχεο. Σε μερικά νεογέννητα η κάθοδος του ενός ή και των δύο όρχεων δεν γίνεται, με αποτέλεσμα αυτοί να μην βρίσκονται στη φυσιολογική τους θέση, οπότε και δεν ψηλαφώνται, αλλά μέσα στην κοιλιά ή τον βουβωνικό πόρο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται κρυψορχία.

Σε έναν αριθμό αγοριών οι όρχεις θα βρεθούν στην κανονική τους θέση μέσα στους πρώτους εννέα μήνες της ζωής τους, σε άλλα όμως όχι. Αν η κρυψορχία είναι αμφοτερόπλευρη, τότε το όσχεο (το σακουλάκι που περιέχει τους όρχεις) είναι άδειο και ατελώς ανεπτυγμένο, ενώ αν είναι μονόπλευρη τότε είναι ασύμμετρο και από τη μία πλευρά μπορούμε να ψηλαφήσουμε τον όρχι ενώ από την άλλη όχι.

Μετά τη γέννηση, εάν ο γιατρός δεν ψηλαφεί όρχεις στο όσχεο, προχωρά σε περαιτέρω εξετάσεις, ορμονικές και απεικονιστικές,  προκειμένου να διαπιστώσει εάν πρόκειται για κρυψορχία ή πλήρη απουσία όρχεων (ανορχία).

Λαπαροσκόπηση

• Κατά τη λαπαροσκόπηση ένας λεπτός σωλήνας με ενσωματωμένη κάμερα εισέρχεται μέσα από μια μικρή οπή στην κοιλιά ώστε να εντοπισθεί με ακρίβεια η κοιλιακή θέση του όρχεως.

Κατά τη διάρκεια της λαπαροσκόπησης, σε κάποιες περιπτώσεις, ο ειδικός γιατρός έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονα να αποκαταστήσει τον κρυμμένο όρχι. Εναλλακτικά, η λαπαροσκόπηση μπορεί να δείξει απουσία όρχεως ή υπόλειμμα ορχικού ιστού που δεν λειτουργεί και το οποίο αφαιρείται.

Εγχειρητικός έλεγχος

• Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου τα ευρήματα είναι ασαφή, κρίνεται απαραίτητη η πραγματοποίηση χειρουργικής επέμβασης με μεγαλύτερη τομή στην κοιλιά ώστε να διερευνηθεί η θέση και η κατάσταση του κρυμμένου όρχεος.

Μη επεμβατικές απεικονιστικές εξετάσεις 

• Από τις μη επεμβατικές απεικονιστικές εξετάσεις, η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη είναι η υπερηχοτομογραφία της βουβωνικής περιοχής.
• Αξονική τομογραφία
• Μαγνητική τομογραφία

Σε ότι αφορά παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών, η εντόπιση κοιλιακού όρχεος με την υπερηχοτομογραφία δεν είναι πάντοτε σαφής και δυστυχώς ούτε η αξονική, ούτε η μαγνητική τομογραφία βοηθούν ουσιαστικά, λόγω της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζουν τα παιδιά στην κατανομή του λίπους.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Σκοπός της θεραπείας είναι να μετακινηθεί ο όρχις που δεν έχει κατέβει στο όσχεο. Αν η κρυψορχία θεραπευτεί μέσα σε διάστημα δύο ετών από τη γέννηση, μειώνεται ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών στην ενήλικη ζωή, όπως η υπογονιμότητα, ο καρκίνος των όρχεων, η συστροφή των όρχεων και η δημιουργία κήλης.  Η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι είτε φαρμακευτική (με πιθανότητα επιτυχίας εφόσον οι όρχεις βρίσκονται αρκετά χαμηλά προς το όσχεο), είτε χειρουργική. Συνήθως, η πρώτη θεραπευτική προσέγγιση είναι η φαρμακευτική (ορμονικά σκευάσματα) κι εφόσον αυτή αποτύχει, ακολουθεί η  χειρουργική αποκατάσταση που πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα στους πρώτους 18 μήνες από τη γέννηση.

Ένας κρυμμένος όρχις συνήθως αποκαθίσταται χειρουργικά. Ο χειρουργός με προσεκτικούς χειρισμούς μετακινεί τον όρχι προς το όσχεο, όπου και τον σταθεροποιεί με ράμματα στη θέση που θα έπρεπε να είναι (ορχεοπηξία). Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει είτε λαπαροσκοπικά είτε με ανοικτή επέμβαση.

Μετά την επέμβαση, ο χειρουργός παρακολουθεί στενά τη λειτουργία, την ανάπτυξη και τη θέση του όρχεος. Ο έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει:

• Κλινική εξέταση
• Υπερηχογράφημα οσχέου
• Έλεγχος ορμονικών επιπέδων

ΚΡΥΨΟΡΧΙΑ/ΑΝΟΡΧΙΑ: ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες λείπει ο ένας ή και οι δύο όρχεις, υπάρχει μη λειτουργικό υπόλειμμα ορχικού ιστού στην κοιλιά ή δεν «επιζήσει» ο όρχις μετά την επέμβαση, υπάρχει η εναλλακτική αισθητικής αποκατάστασης στο όσχεο που μπορεί να προσδώσει μια φυσιολογική εικόνα.

Στη θέση του όρχι που λείπει, τοποθετείται, μέσα στο όσχεο, μόσχευμα από σιλικόνη ανάλογου μεγέθους. Η επέμβαση είναι απλή και γίνεται με μια μικρή τομή στη βουβωνική περιοχή. Μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με επισκληρίδιο, είτε με γενική αναισθησία ενώ ο ασθενής δεν χρειάζεται να παραμείνει στο νοσοκομείο παραπάνω από 24 ώρες.